Bảo tồn khu di tích Óc Eo - Ba Thê
(AGO) - Đề án Nghiên cứu khu di tích khảo cổ Óc Eo - Ba Thê, Nền Chùa do Viện Hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam (HLKHXHVN) phối hợp UBND tỉnh, Ban Quản lý Di tích văn hóa Óc Eo vừa được triển khai nghiên cứu. Đề án là quy hoạch tổng thể nhằm khai quật, bảo quản hiện vật và khai thác các giá trị về mặt khảo cổ và du lịch, hướng đến xây dựng hồ sơ bảo tồn văn hóa Óc Eo là Di sản văn hóa thế giới.
Năm 2016, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã đồng ý chủ trương giao UBND tỉnh chủ trì lập quy hoạch tổng thể Di tích quốc gia đặc biệt Óc Eo-Ba Thê (thị trấn Óc Eo, Thoại Sơn) và một phần ở Nền Chùa (do tỉnh Kiên Giang thực hiện). Do các khu vực được khai quật nằm rải rác và xen kẽ nhiều nhà dân nên địa phương gặp nhiều khó khăn trong việc thu hồi đất và tái định cư cho người dân. Đến nay, Ban Quản lý đã xin chủ trương thu hồi mở rộng diện tích đất thực hiện đề án với tổng diện tích cần thu hồi 223.900m2. Trong đó, giai đoạn 1 là 14.700m2 theo đề án của Viện HLKHXHVN và 95.700m2 mở rộng đường vào di tích, hệ thống bảo vệ di tích, giai đoạn 2 là 113.500m2 để tiếp tục khai quật mở rộng di tích, làm đường liên kết các di tích, xây dựng các công trình thuộc văn hóa Óc Eo từ nguồn vốn ngân sách của tỉnh.
Đoàn công tác của Viện HLKHXHVN đã có chuyến khảo sát 8 điểm di tích như: Khu vực Linh Sơn tự, Gò Út Trạnh, Linh Sơn Bắc, Gò Giồng Cát... và yêu cầu địa phương nhanh chóng bàn giao đất sạch để sớm thực hiện giai đoạn 1 của dự án trong tháng 8 tới. Cùng với đó, địa phương đang tiến hành công tác đầu tư xây dựng cơ bản như: Nhà kho tạm phục vụ cho việc bảo quản hiện vật trong đợt khai quật sắp tới, triển khai thi công cải tạo, trùng tu công trình Di tích Nam Linh Sơn, cải tạo, trùng tu công trình Di tích Gò Cây Thị A và B. Về nhân sự chuẩn bị cho đề án, lực lượng lao động khoa học sẽ do các chuyên gia trong lĩnh vực khảo cổ của Viện HLKHXHVN đảm nhiệm và phối hợp với một số chuyên gia, thạc sĩ, tiến sĩ chuyên ngành tại địa phương được Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch, Ban Quản lý di tích giới thiệu. Lực lượng lao động phổ thông, dự kiến gần 400 người, sẵn sàng làm việc trong thời gian bình thường và cao điểm các đợt khai quật.
Hiện vật phán ánh nét sinh hoạt của cư dân Phù Nam
PGS.TS. Nguyễn Giang Hải, Viện trưởng Viện Khảo cổ học trong chuyến khảo sát tại Óc Eo cho rằng: “Địa phương cần nhanh chóng bàn giao từng phần các khu vực quy hoạch để Viện tiến hành khai quật, nghiên cứu đúng tiến độ trong thời gian 3 năm, hướng đến việc xây dựng một khu di tích Óc Eo - Ba Thê mang tính tổng thể hơn, chứ không phải manh mún như hiện nay. Cùng với việc cẩn trọng, bảo quản những hiện vật mới, địa phương cần phải tăng cường sửa chữa một số nơi như Gò Cây Thị đang xuống cấp, có dấu hiệu bị mối mọt đục khoét, chú ý cách bảo quản các hiện vật tại Nhà trưng bày với nhiệt độ, độ ẩm phù hợp, nếu không khéo sẽ làm nhanh hỏng cổ vật”. Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Thanh Bình cũng đồng tình với ý kiến trên, ông cho biết thêm: “Đề án là một công trình lớn, có sự hỗ trợ của các chuyên gia đến từ Viện HLKHXHVN, sẽ giúp địa phương khai thác những giá trị còn tiềm ẩn của nền văn hóa Óc Eo. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện phải hết sức cẩn trọng bảo vệ những cổ vật quý giá, định lượng kịp thời giá trị cổ vật, phải làm cho các cổ vật nói lên lịch sử, phải có người am tường thuyết minh về các cổ vật một cách sinh động hơn mới có thể tạo nên nét hấp dẫn, độc đáo cho du khách. Các công ty lữ hành trong và ngoài nước qua đợt khảo sát vừa qua (Famtrip) cũng nhận thấy Óc Eo có tiềm năng phát triển du lịch rất lớn, sẽ tăng cường các tour, tuyến kết nối các khu du lịch trọng điểm tại An Giang, trong đó khu di tích Óc Eo - Ba Thê sẽ là điểm nhấn quan trọng bên cạnh các điểm du lịch tâm linh và sinh thái.
Trong tương lai, với sự đầu tư bài bản khu di tích sẽ trở thành trung tâm nghiên cứu khoa học, thu hút nhiều nhà khoa học, nghiên cứu sinh, nhà khảo cổ học, dân tộc học đến thực hiện đề án, góp phần đánh thức nền văn minh rực rỡ đã ngủ yên hơn ngàn năm qua. Để từ đó việc củng cố, lập hồ sơ trình UNESCO công nhận khu di tích văn hóa Óc Eo - Ba Thê là Di sản văn hóa thế giới là điều không quá khó khăn”.
Theo TRÚC PHA/Báo An Giang Online
